آسیب شناسی پرونده انفجار در اتاق کارگری کارگاه ساختمانی

( جلسه یکصد و بیست و یکم کانال حقوق مهندسی – بخش سوم )

در اتاق های کارگری کارگاه های ساختمانی عموما با سهل انگاری هایی از حیث ایمنی مواجه هستیم که مرتبا حادثه ایجاد می کند . در پرونده ای که بازخوانی خواهیم کرد ، عدم توجه به اصول ایمنی گرمایش اتاق کارگری در کنار قصور یک کارگر ، زمینه ساز حادثه می شود . این حادثه افراد زیادی را درگیر دادگاه می کند که توصیه می کنیم تا انتها همراه ما شوید تا شما دچار دردسر نشوید : 

این حادثه مربوط به زمستان سال 1394 است . در بهار سال 1394 در تهران خیابان فرجام برای یک ساختمان اسکلت بتنی با چهار طبقه روی همکف پروانه ساختمانی صادر می شود . در زمستان 1394 به مرحله اجرای سقف چهارم می رسند و در زیر سقف طبقه همکف یک اتاق کارگری با آجر می سازند .

نکته :  برای گرمایش اتاق کارگری ساختمانهای در حال ساخت ، اغلب از کپسول گاز مایع یا گاز شهری استفاده می شود . عموما با شلنگ کشی طولانی از همسایه این انشعاب گاز اخذ می گردد  . درحالیکه استفاده از شلنگ بلند تر از 120 سانتیمتر ممنوع است. ناظرین تاسیسات مکانیکی و هماهنگ کننده باید به این موضوع توجه کنند . ناظر تاسیسات مکانیکی می بایست این موضوع را کتباً طی دستورکاری به مالک اخطار بدهد و به ناظر هماهنگ کننده گزارش نماید. اگر ایشان توجهی به موضوع نکردند و رسید این دستورکارها و گزارش را امضا نکردند، لازم است با اظهار نامه قضایی این کار صورت بگیرد. ناظرین تاسیسات مکانیکی باید به شهرداری و بازرسی اداره کار ،کتباً اطلاع بدهند . در ضمن باید اعلام کنند که چون سیستم گرمایشی ایمن نیست، کار باید تعطیل شود . ناظرین هماهنگ کننده هم باید توجه نمایند که اگر به گزارش ناظر مکانیک اعتنا نکنند در صورت بروز حادثه چند درصد سهم تقصیر خواهد گرفت .

در آذر ماه 1394 مالک این ساختمان هم با یک شلنگ 20 متری از خانه همسایه مجاور، گاز را به اتاق کارگری میرساند . بدون این که شیر قطع و وصل در دسترس این اتاق باشد ، چون شیر گاز در خانه همسایه بود . یک بخاری گازی در این اتاق داشتند که دارای دودکش مناسبی هم بود . اما سیستم جرقه زن و ترموستات آن خراب بود و با کبریت روشن میشد . بعد از خاموش شدن ؛ ترموستات عمل نمی کرد . بنابراین چون شیر قطع گاز هم در دسترس نبود همیشه بخاری روشن بود و بخاری را روزها در حالت شمعک می گذاشتند . شبها نیز برای گرم کردن اتاق، شعله این بخاری را زیاد می کردند. یک روز پنجشنبه یکی از کارگرها شمعک بخاری را خاموش کرد و سپس، هر چه سعی کرد نتوانست آن را روشن کند . بخاری را در حالت شمعک و خاموش رها کرد در حالیکه  ترموستات هم عمل نمی کرد و گاز قطع نمی شد.کارگر مذکور اتاق را ترک کرد و درش را بست . گاز از قسمت شمعک کم کم در طول 7 یا 8 ساعت به اتاق سرایت کرد . علیرغم وجود درز در اتاق، باز هم فضا پر از گاز شد و بوی گاز محسوس بود. با این حال یک کارگر علیرغم احساس بوی گاز، کبریت کشید و گاز در اتاق منفجر شد. این کارگر در دم فوت کرد و یک نفرکارگر دیگر هم که نزدیکش بود دچار سوختگی شدیدی شد .

ممکن است سئوال شود که چرا این افراد اینقدر بی توجه کبریت روشن کردند؟ از این نمونه های عجیب و غریب و احمقانه در کارگاههای ساختمانی پیدا می شود .

( نظر ارشمند خود را در خصوص مقاله انفجار اتاق کارگری در انتها درج نمایید )

خاطره مهندس میر رضوی در مورد سطح فکر پایین برخی کارگران :

حدود 15 سال پیش کار پیمانکاری ساختمانی در الهیه تهران داشتم . استادکاری با قلم و چکش داشت بتن را تخریب می کرد که چکش او کوچک بود . به کارگر جوانی گفتم: از آن اتاق (با اشاره دست به دیوار اتاق) پتک را بیاور. بعد از چند لحظه دیدم کارگر مذکور پاها و دستهایش (به حالت صلیب باز) و سینه و صورتش را به دیوار چسبانده است. متعجب پرسیدم: چه می کنی؟ گفت: «خواستم از دیوار عبور کنم تا پتک بیاورم» . گفتم چرا از درب نمی روی؟ گفت: «شما به دیوار اشاره کردی»  . گفتم: مقصودم داخل اتاق است یعنی پشت این دیوار . نه این که از درون دیوار بروی.

 بعضی از کارگرهای ساختمانی سطح درک پایین دارند و باید منظور را کامل و واضح و ساده برایشان گفت. مثالش همین کارگری بود که علیرغم حس کردن بوی گاز باز هم کبریت کشید و منفجر شد.

تقصیرها در این پرونده طبق نظریه کارشناسی نهایی چنین است:

سازنده 35% چون کارفرمای کارگران محسوب می شود

 ناظر تاسیسات مکانیکی 20% چون به ایراد شلنگ و بخاری توجهی نکرده بود

 ناظر هماهنگ کننده 10% چون همانند ناظر مکانیک به این ایرادات توجهی نکرده بود. 

متوفی و آسیب دیده ها 10% چون بی احتیاطی کرده بودند

مجری ذیصلاح 25% چون ترک فعل کرده بود.

در کارشناسی یک نفره ،بازرسی اداره کار، اصلاً به مجری ذیصلاح توجه نشده و تقصیر نداده بودند. بعد از اعتراض و در کارشناسی سه نفره %25 از تقصیر سازنده به مجری تعلق گرفت. مجری ذیصلاح می گفت: «اسم من در پروانه ساختمان نیست» . ولی از آنجا که قرارداد کتبی با سازنده داشت مقصر شناخته شد. سازنده هم علیرغم وجود مجری ذیصلاح تقصیر گرفت . چون او با کارگرها قرارداد می بست و حقوقشان را پرداخت می کرد . ولذا طبق قانون کار او کارفرما محسوب می شود. اگر ثابت شود که مجری ذیصلاح، حقوق کارگران را می دهد آنگاه او مسئولیت تام دارد. مهندسان ناظر مکانیک و هماهنگ کننده و تک ناظر باید به وسایل گرمایشی و خوراک پزی و شلنگ گاز اتاقهای کارگری توجه ویژه نمایند. این دقت نظر از حوادث انفجار اتاق کارگری پیشگیری می کند . 

جهت دستیابی به فایل صوتی متن فوق با صدای استاد کامیار میررضوی ، اینجا کلیک کنید و جلسه 121 را جستجو نمایید . 

شما را دعوت می کنیم مقاله ای مشابه در خصوص مرگ کارگران ساختمانی در اتاق کارگری را مطالعه نمایید . اینجا کلیک نمایید .