مرگ خاموش ناشی از تغییرات ناایمن دودکش وسایل گرمایشی

( جلسه 117 کانال حقوق مهندسی )

در کشور ما سالانه صدها نفر براثر مرگ خاموش جان خود را از دست می دهند . یکی از دلایل اصلی اینگونه حوادث ، تغییرات ناایمن در سیستم دودکش های وسایل گرمایشی در زمان بهره برداری ساختمان است . تغییراتی که عموما توسط افراد فاقد صلاحیت و به دور از نظارت مراجع ذیصلاح مانند شرکت گاز و سازمان نظام مهندسی صورت می گیرد . در این مقاله ، حادثه مرگ خاموش ناشی از تغییرات دودکش بخاری را با بازخوانی پرونده واقعی شرح می دهیم . این پرونده به طور دقیق آسیب شناسی خواهد شد تا از حوادث اینچنینی پیشگیری شود . 

بازخوانی پرونده 

پرونده مربوط به این حادثه، ناشی از ایجاد تغییراتی در دودکش بخاری گازی در زمستان سال 1390 در تهران می باشد . آپارتمانی در 4 طبقه 8 واحدی که هر طبقه 2 واحد و حدود 90 متر مربع بود . این آپارتمان در سال 1388 در منطقه کوهسار تهران پایان کار و سندهای تفکیکی میگیرد . سیستم گرمایش اتاق ها بخاری گازی و آبگرمکن دیواری بود و واحدها به فروش می رسد .

البته الان در اکثر جاها در تهران خصوصاً شمال تهران ، دارای سیستم پکیج هستند و به خاطر ترس از مرگ خاموش ، از بخاری گازی پرهیز میکنند . شخصی واحد طبقه 2 غربی  را در سال 1388 خریدای کرده و تصمیم  میگیرد که در اواخر زمستان همان سال یا بهار سال بعد ، عرض کمد دیواری یکی از اتاقها را حدود 90 سانتیمتر بزرگتر کند .

سمت چپ این کمد دیواری ، محل دریچه لوله دودکش بخاری گازی در دیوار بود  .بعد از بازدید نجار و سازنده کمدها ؛ ایشان به مزاحمت دودکش برای تعریض کمد اشاره میکند و مالک هم در پاسخ به وی میگوید که خودش دیوار را شیارزده و لوله دودکش بخاری را جابجا میکند . بعد خودش شخصاً محل جدید دریچه دودکش را مشخص کرده و با لوله سیمانی آزبست و زانویی 45 درجه آن را به لوله دودکش موجود متصل می کند.

مطابق شکل بالا ، متاسفانه این  تغییرات طوری انجام می شود که لوله دودکش به صورت سیفون عمل می کند . یعنی دود ابتدا باید به سمت پایین میرفت و بعد به سمت بالا مسیر خود را پیدا میکرد. در حالی که دود نمیتواند در مسیر سیفونی حرکت کند و نمیتواند مثل آب در سیفون فاضلاب جریان پیدا کند  .

قابل ذکر است که فرد غیر متخصص و ناشی در صنعت ساختمان ؛ با آدم جانی و قاتل و خائن تفاوتی ندارد . تفاوتشان فقط در عمدی و غیر عمدی بودن کارشان است وگرنه نتیجه کارشان یکی است .  به همین خاطراست که  باید در ساختمان سازی مجری ذیصلاح حضور مفید و موثر داشته باشد 

مطابق شکل فوق ، کار تغییرات دودکش و ساخت کمد به پایان می رسد . بدون این که نجار اطلاعی از نحوه ساخت  دودکش داشته باشد و همچنین  مالک بداند که چه اشتباه خطرناکی در اجرای دودکش مرتکب شده است . مالک به دلیل مشکلات مالی واحد خود را می فروشد و در همان محله واحد 60 متری خریداری می کند .

خریدار واحد ، یک خانواده سه نفره ، شامل والدین و یک فرزند پسر 20 ساله ، ( دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه تهران ) بودند که از مهرماه 1390 ساکن شدند . این خانواده ، اتاقِ دارای کمد را برای پسرشان در نظر گرفتند که مناسب ایشان و محل نگهداری کتابهایش باشد . در فصل سرما و حدود آذر ماه سال 1390 بخاری گازی در اتاق پسر نصب می شود و پسر جوان خانواده ساعت 11 شب برای خواب به اتاقش میرود . بخاری گازی روشن بود ، متاسفانه گاز مونوکسید کربن استنشاق کرده و دچار مرگ خاموش میشود . صبح روز بعد که والدینش از دانشگاه نرفتن او متعجب میشوند ، وقتی به اتاقش میروند با پیکر بی جان پسرشان مواجه میشوند . بعد از حضور اورژانس ، فوت پسر جوان تائید می شود  و بعداز صورت جلسه کلانتری و اداره آگاهی ، جنازه به پزشکی قانونی منتقل میشود و بعد از بررسی اعلام گردید که مرگ در اثر استنشاق گاز مونواکسید کربن بوده است .

در پرونده حادثه ایی که قبلاً بررسی شد، پسر جوان در سوئیت کوچک  38 متری در اثر کمبود اکسیژن ناشی از نبودن دریچه تبادل هوای آزاد برای پکیج ، فوت کرد اما در این حادثه، مرگ در اثر کمبود اکسیژن نبود، بلکه به علت استنشاق گازمنو اکسید کربن بود و اینها با هم تفاوت دارند و دودهای گاز و ذغال و …  و اثرات آنها و نیز اثر ترکیب بخار آب با گازمنو اکسیدکربن که باعث اسیدوز ریوی میشود؛ فرق دارد .

پرونده به دادسرای کیفری رفته و ناظر گاز ، مجری گاز ، تک ناظر و سازنده احضار می شوند . تک ناظر مسئول کارهای همه ناظرها ( ناظر سازه ، معماری ، تاسیسات برق ، تاسیسات مکانیکی و نقشه برداری ) است . ابتدا کسی متوجه تغییرات دودکش نشد .کارشناس دادگستری یک نفره به اتفاق ناظرها و سازنده از ساختمان بازدید کردند . ناظرها گفتند اینجا تغییرات اتفاق رخ داده است . دیوار را تراشیدند و متوجه جابجایی دریچه دودکش بر اثر توسعه کمد شدند . پدر متوفی اظهار داشت که از این تغییرات بی اطلاع بوده و حدس او این بود که این تغییرات کار مالک قبلی است .

کارشناس دادگستری برای چک کردن دودکش ها از روی پشت بام سنگی به طناب آویزان کرد و عمودی بودن آن را تائید کرد . اما در داخل اتاق خواب دودکش به شکل سیفونی نصب شده بود و قرار شد به مالک قبلی اطلاع داده و احضارش نمایند . از اداره آگاهی به او زنگ می زنند و حادثه را شرح می دهند و از وی می خواهند که برای ادای توضیحات حاضر شود . 

او هم  که متوجه وخامت اوضاع میشود ، وحشت زده فرار کرده و به آگاهی نمی رود . اداره آگاهی آدرس او را از طریق بنگاه املاکی که همان حوالی بود پیدا میکند و به خانه اش مراجعه می کنند . اما همسرش به دروغ میگوید که مرد خانه متواری است و از او اطلاعی ندارد . کارشناس دادگستری گزارش را به بازپرسی نمی فرستاد تا همه جزئیات ماجرا مشخص و معلوم شود . بازپرس با اجازه دادستان حکم جلب مرد فراری را صادر میکند و ماموران آگاهی به خانه وی ریختند ولی بازاو را پیدا نمی کنند . بازپرس از کارشناس دادگستری خواست نظر کارشناسی خود را قاطعانه بنویسد ولی او نپذیرفت و استدلال جالبی کرد و گفت سازنده و ناظرها و مجری گاز مدعی اند تغییرات توسط مرد فراری انجام شده ولی او هنوز دفاع نکرده و اینها الان خودشان متهم اند و شاید خودشان موقع احداث ساختمان اشتباه کرده اند .

جهت مطالعه ادامه مقاله اینجا کلیک نمایید .

اینستاگرام ما