لطفا این صفحه را به کمک ابزارهای ارتباط جمعی ، بین دوستان خود منتشر فرمایید
(جلسه هفتاد و هفتم کانال حقوق مهندسی – بخش دوم)
چک کیفری :
چکی است که تاریخ صدور و تحریر آن با تاریخ سررسیدش در یک روز باشد . این چک اصطلاحاً قابل ماده 2 شدن است یعنی میشود صادرکننده چک را تا روز ادای دَین به زندان انداخت.
چک حقوقی :
چکی است که تاریخ صدور وتحریر آن با تاریخ سررسیدش در یک روز نباشد.این چک به راحتی قابل ماده 2 شدن نیست وبه زندان انداختن صاحب چک، آدابی دارد و شرایطش باید محیا باشد.
حتی الامکان سعی شود برای چک های دریافتی، ازدادن رسیدی که شماره و تاریخ تحویل چک در آن نوشته می شود اجتناب کرد، چون به راحتی حقوقی بودن این چک قابل اثبات می باشد و با چک حقوقی فقط می توان حساب صاحب چک را مسدود نموده ویا نهایت حکم توقیف اموال برای صاحب چک گرفت.اما اگر چکی دریافت کردید و رسیدی بابت آن تحویل صاحب چک ندادید به طوری که صاحب چک نتواند حقوقی بودن آن را در دادگاه اثبات نماید ، نحوه طی کردن اقدام قانونی برای وصول آن را شرح خواهیم داد.
قبل از ادامه، نکته بسیار مهمی را متذکر می شویم و آن اینکه نباید تاریخ سررسید چک روز تعطیل رسمی باشد چون امکان مراجعه به بانک در این روز وجود ندارد و درنهایت باز هم چک حقوقی خواهد شد. در صورتی که تاریخ سررسید چک در روز تعطیل بود از تحویل آن خودداری نمائید.حال در ادامه بحث ، فرض بر این است که شما یک فقره چک که بابت حق الزحمه و یا…. دریافت کرده اید و رسیدی هم نداده اید؛ را دردست دارید .لازم است دو روز قبل ازتاریخ سررسید، چک را به بانک برده و وضعیت موجودی آن را از بانک سئوال کنید. در صورتی که موجودی کامل نشده بود لازم است آدرس دادسرای کیفری همان منطقه ای که شعبه بانک در حوزه آن قرار دارد را با سئوال ازکارمند بانک و یا کسبه محل پیدا کرده و با مراجعه به همان دادسرای کیفری و سئوال از واحد های رایانه و یا کارمندان دادسرا از یکی بودن حوزه منطقه ای بانک با دادسرای کیفری اطمینان حاصل کنید .همچنین توصیه می شود آدرس و شماره تماس سرپرستی بانک را هم پیدا کرده تا در صورتی که بانک از برگشت زدن چک امتناع نمود با مراجعه و تماس با سرپرستی در اسرع وقت مشکل حل شود. نکته مهمی را که توصیه میکنیم باید به خاطر سپرده شود این است که تمام مراحلی را که درادامه شرح خواهیم داد باید طی یک روز انجام شود و اگر به روز دوم کشیده شود باز هم چک حقوقی خواهد شد. بنابراین لازم است در روز سررسید چک، اول صبح و اولین نفر در بانک حاضر شوید تا کارها به موقع انجام گردد.
در روز سررسید با مراجعه به بانک اگر موجودی تکمیل شده بود که چک پاس می شود. اما اگر موجودی کامل نشده بود لازم است بدون اغماض ، و بلافاصله نسبت به برگشت چک اقدام کرده وبرگه گواهی عدم موجودی ونامه برگشت چک را از بانک دریافت نمایید. سپس در حداقل زمان ممکن باید خود را به دادسرای کیفری رسانیده ودر آنجا نسبت به تنظیم دادخواستی با درج مشخصات کامل چک اقدام کنید .لازم به توضیح است که جهت جلوگیری از اتلاف وقت می توان دادخواست را در روز قبل هم تنظیم نمود .فقط باید در دادخواست ذکر گردد که این چک امروز از صاحب آن تحویل گرفته شده است و اگر اقرار شود که این چک قبلاً دریافت شده است چک حقوقی خواهد شد.همچنین باید بعد از ثبت در رایانه و تعیین شعبه دادرسی دقت شود که بازپرس آن شعبه در همان روز حضور داشته باشد و اگر نبود باید مجدداً با مراجعه به قسمت ثبت رایانه درخواست گردد که پرونده به شعبه ای که بازپرس حضور دارد ارجاع گردد در غیر اینصورت بازهم چک حقوقی خواهد شد
قطعاً بازپرس با سئوال پیچ کردن میخواهد در خصوص نحوه و زمان تحویل چک و علت صدور چک اطاعاتی کسب کند که باید دراینگونه موارد با هشیاری به سئوالات وی پاسخ داد چون اگر اقرار شود که این چک قبلاً تحویل گرفته شده است؛ قاضی از ادامه دادرسی خودداری کرده و آن را به دادسرای حقوقی ارجاع خواهد داد . به هر حال بعد از اینکه بازپرس به این نتیجه رسید که چک کیفری است با گرفتن آدرس صاحب چک، اظهار نامه ای به کلانتری منطقه ارسال می کند.بعد از تحویل نامه دادسرا به کلانتری ، در حداقل ممکن زمان باید این نامه به کلانتری برسد و در آنجا ثبت گردد.بعد از ثبت در کلانتری دیگر کار تمام است و از روز بعد می توان موضوع را طبق روال عادی دنبال کرد.
در جلسه دادگاه؛ بازپرسان که افرادی بسیار باهوش و زیرکی هستند و معمولاً از بین بهترین قضات انتخاب می شوند صادر کننده چک را سئوال جواب کرده و اگر وی نتواند حقوقی بودن چک را اثبات کند دستور بازداشت و زندانی کردن وی را تا پرداخت بدهی صادر خواهد کرد.
در اینجا درخصوص چک حقوقی صحبت خواهیم کرد روند شکایت این نوع چک با چک کیفری متفاوت است و باید از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی به طرفّیت صادرکننده چک دادخواست تنظیم گردد.درهرحال بعد از تشکیل پرونده برای صادر کننده چک توسط قاضی پرونده تا سه مرحله احضارنامه ارسال می شود و درصورت عدم حضور رای غیابی صادرخواهد شد . بحث چک های حقوقی بحث بسیار مفصلی دارد که از حوصله جلسات ما خارج است.
در صورتی که صادر کننده چک در جلسات دادگاه حاضر شود اگر اظهار کند که پولی نداردکه بدهی خود را پرداخت کند قاضی از طلبکار می خواهد تا اگر مالی از وی سراغ دارد معرفی نماید تا توقیف اموال گردد. اگر بدهکار در صورت داشتن مال بازهم حاضر به پرداخت بدهی خود نبود و برای قاضی داشتن مال او مسجّل شد در این صورت دستور بازداشت و زندانی کردن وی را می تواند صادر نماید . امادرصورتیکه بدهکار، دادخواست اعسار بدهد و بتواند اعسار را به قاضی اثبات نماید متاسفانه زندان رفتن او هم منتفی می گردد.به هر حال ذکر این جمله طلایی در اینجا لازم است که: “وصول چک حقوقی سخت تر از رفتن به کره ماه و برگشتن است “
بحث را با توضیحاتی در خصوص چک امانت ادامه خواهیم داد.در واقع چکی به عنوان چک امانت وجود ندارد واین ساخته وپرداخته ذهن بیمار تعدادی از بنگاه داران می باشد . به هیچ وجه این چک قابل وصول نیست و پرونده هایی وجود دارد که حتی صادر کننده چک از دارنده چک شکایت کرده و به جرم کیفری، خیانت درامانت وی را به زندان انداخته است. چک دیگری که قابل وصول نیست، چک تضمین است که این هم مانند چک امانت بوده و درصورت به اجرا گذاشتن آن صادرکننده می تواند به جرم خیانت در امانت شکایت نماید .
درخصوص چک بدون تاریخ لازم به توضیح است که گاهاً صادر کننده چک در محل تاریخ یا خط میکشد و یا مینویسد:بدون تاریخ. این چک به خودی خود باطل است و هیچ ارزشی ندارد. اما حالتی وجود دارد که صادرکننده چک که قطعاً حرفه ایی است چک را بدون تاریخ تحریرکرده و درموقع ارائه به طلبکار، به وی می گوید که هر وقت موجودی داشتم خود شما آن را تاریخ بزنید و به بانک ببرید. این گونه چک ها هم حقوقی محسوب می شوند و هم حکم چک امانت را دارند و طلبکار اجازه این را ندارد که تاریخ را به چک اضافه نماید و اگر صاحب چک بخواهد می تواند در دادگاه کیفری به جرم خیانت در امانت از و ی شکایت کند .و صاحب چک میتواند در دادگاه به قاضی بگوید که این چک را بدون تاریخ تحویل او داده است .
