مبایعه نامه نویسی اتومبیل

(جلسه هفتاد و هفتم کانال حقوق مهندسی – بخش اول)

موضوع این جلسه درخصوص تنظیم مبایعه نامه خرید و فروش اتومبیل می باشد :

بازخوانی پرونده

در سال 1390 فردی اقدام به خرید یک دستگاه اتومبیل شاسی بلند سانتافه به قیمت 180میلیون تومان ؛ می نماید.پسر جوان این خانواده در مسیر جاده شمال تصادف کرده و به ته دره سقوط می کند که خوشبختانه تصادف خسارات جانی نداشت اما ماشین سانتافه تبدیل به آهن پاره می شود. بعد از حدود 8ماه از این تصادف ماشین با صافکاری و تعمیر مجدد سرپا می شود اما با توجه به تصادف پیش آمده صاحب ماشین تصمیم به فروش آن میگیرد.بعد ازمراجعه به چند نمایشگاه اتومبیل و ناراضی بودن از قیمت پیشنهادی تصمیم میگیرد که با آگاهی کردن ماشین درروزنامه، اقدام به فروش نماید . چند روز بعد فردی تماس میگیرد و در روز جمعه با فروشنده قرار گذاشته و بعد از حضور در محل و روئیت ماشین با پیشنهاد قیمت 70میلیون تومان به توافق می رسند . سپس خریدار کلاهبردار دو برگ مبایعه نامه آماده تنظیم را به همراه فروشنده تکمیل کرده وطی دو فقره چک که چک اول به تاریخ همان روز جمعه و چک دوم به تاریخ دو روز دیگر بود معامله را به اتمام میرساند و متاسفانه فروشنده بعد از امضای مبایعه نامه اولین اشتباهی که مرتکب می شود این است که ماشین را تحویل خریدار می دهد .روز بعد با حضور فروشنده در بانک برای وصول چک ، متوجه میشود که چک موجودی نداردو موبایل خریدار هم خاموش است.فروشنده  چک 40 میلیون تومانی اول را برگشت می زند و با گرفتن آدرس از بانک و پیگیری آدرس متوجه میشود که چنین آدرسی که فروشنده به بانک داده است اصلاً وجود خارجی نداردو متاسفانه چک دوم 30میلیون تومانی هم برگشت می خورد.

متاسفانه فروشنده با مشورت گرفتن از افراد نا آگاه تصمیم میگیرد که طی تماس با پلیس 110 اعلام سرقت کند. حدود 10 روز بعد پلیس موفق به توقیف ماشین شده و خریدار را بازداشت و به همراه فروشنده به دادگاه کیفری معرفی میکند.در دادگاه خریدار با ارائه مبایعه نامه ادعای خرید ماشین را می کند اما فروشنده  با تشریح ماجرا به قاضی میگوید چک های معامله پاس نشده است و در همان جلسه شکایت فروشنده مبنی بر سرقت خودرو، توسط قاضی رد خواسته می شود و متاسفانه خریدار کلاهبردار حدود 20روز بعد با تنظیم شکایتی مبنی بر اعاده حیثیت؛ فروشنده بیچاره را به زندان می اندازد. به هرحال بعد از مدتی و با گذاشتن سند فروشنده آزاد شده و رضایت او را جلب می کند و د رطی حدود4 سال خریدار کلاهبردار،به جای 70 میلیون تومان پول ماشین ؛ چیزی در حدود 20میلیون تومان به فروشنده میدهد .حال به آسیب شناسی این موضوع بپردازیم .فروشنده ماشین نباید چنین مبایعه نامه ای می نوشت و نباید ماشین را تاپاس شدن چکها تحویل خریدار میداد.حال فرض بر این است که ماشین را تحویل خریدار کلاهبردار داده است وقتی متوجه می شد که خریدار کلاهبرداراست نباید به روش فوق عمل می کرد بلکه ابتدا با ارسال اظهارنامه ای برای خریدار حتی به آدرس اشتباه و با استناد به مبایعه نامه موجود ؛ از وی تقاضای حضور در دفتر خانه برای انتقال سند  قطعی می کرد و حتی در غیاب خریدار هم سند قطعی ماشین را به نام او می کرد و بعد ازانتقال سند، درخصوص چک ها اقدام قضایی می کرد و حکم توقیف اموال برای او میگرفت و ماشین را به عنوان مال و دارایی معرفی می کرد. البته این پروسه مدتش طولانی است اما به هر حال مسیر درست و قانونی می باشد .

اینجا کلیک کنید و بیشتر بدانید

       اینستاگرام ما

در خصوص تکمیل پرونده خرید خودروی سانتافه که در جلسه 77 سوال مطرح شد، بعد از آنکه چک ها همگی برگشت خورده بود، فروشنده از طریق بانک سعی در پیدا کردن نشانی خریدار کرد اما موفق نشد زیرا خریدار اطلاعات اشتباه به بانک داده بود و فروشنده نتوانست او را پیدا کند در نتیجه تنها کاری که می توانست انجام بدهد این بود که اعلام کند خودروی او دزدیده شده است.

در راهنمایی به فروشنده، گفتیم که ایشان برای وصول چک ها باید سند اتومبیل را در دفترخانه به نام خریدار منتقل کرده و همزمان روی چک های برگشتی اقدام می کرد و از این طریق سند اتومبیل را توقیف کرده تا از طریق دادگاه دستور بازداشت اتومبیل در خیابان داده می شد.حال سوال اینجاست که فروشنده صرفاً با یک مبایعه نامه و بدون حضور خریدار چگونه می تواند در دفترخانه، سند را به نام او بزند؟

پاسخ : در دفترخانه نمی توان بدون حضور خریدار سند را به نام او کرد مگر در دو حالت:

1- در دست داشتن حکم قضایی الزام به تنظیم سند به طرفیت خریدار

2- در دست داشتن وکالتنامه از خریدار

در اینجا لازم است بحث جلسه 77 را تکمیل کنیم؛ فروشنده می بایست به مراجع قضایی مراجعه می کرد و دادخواست الزام خریدار به تنظیم سند را به طرفیت خریدار به محکمه می داد. توجه داشته باشید که حتما نباید خریدار دادخواست الزام تنظیم سند به طرفیت فروشنده را بدهد! بلکه فروشنده نیز می تواند این دادخواست را به طرفیت خریدار، مبنی بر الزام خریدار به تنظیم سند به محاکم قضایی بدهد. در صورت انجام این کار، قاضی با روئیت دادخواست و مبایعه نامه، حکم را صادر خواهد کرد، ولو غیاباً . وقتی فروشنده حکم قطعی قضایی را از محکمه گرفت می توانست با آن حکم و به کمک مبایعه نامه به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه و سند را به نام خریدار منتقل کند، سپس بر اساس چک های برگشتی برای توقیف اتومبیل اقدام کرده و به حق و حقوق خود برسد.بنابراین فروشنده اتومبیل یا ملک، حتی در صورت داشتن مبایعه نامه، نمی تواند بدون حضور خریدار سند را به نام او بزند، مگر با داشتن حکم قضایی و شکایت از خریدار در دادگاه، تحت عنوان الزام خریدار به تنظیم سند رسمی. در جلسه 84 و 85 بحث مشارکت در ساخت و فسخ نیز در مورد انتقال زمین از فروشنده به خریدار(سازنده) صحبت شد و آن نیز مشابه همین مورد بود.

حالت بعدی، داشتن وکالتنامه است. وقتی فروشنده می خواهد صرفاً با مبایعه نامه سندی را منتقل کند، حتما باید حکم قضایی داشته باشد. مگر آنکه یک وکالت فروش از خریدار گرفته باشد و این هم خیلی معقول نیست، زیرا معمولا خریدار، به دنبال اخذ وکالت فروش از فروشنده است، نه اینکه فروشنده بابت سهمی که به خریدار انتقال داده است از او وکالت فروش بگیرد. خریدار که به فروشنده وکالت نمی دهد !؛ اما در مورد معامله اتومبیل، فروشنده می تواند همراه با وکالت تعویض پلاک، یک وکالت دیگر نیز از خریدار مبنی بر حق انتقال سند توسط فروشنده بگیرد. در مورد موضوع مشارکت در ساخت هم می توان وکالتی تنظیم کرد که فروشنده بدون حضور خریدار بتواند سند را به نام خریدار بزند. در این مورد با امضای وکالتنامه “فروش بلاعزل”، سازنده این اختیار را به فروشنده می دهد که بدون حضور او سند رسمی به خریدار منتقل شود، با این کار در جایی که سازنده ای در دسترس نیست، خیلی سریعتر از حالت دادخواست قضایی (به جای طی مراحل قضایی برای ثبت سند به اسم سازنده) می توان سند را به نام خریدار(منظور از خریدار در بحث مشارکت ساخت، همان سازنده است) زده و سپس مورد معامله را توقیف کرده و به نام خود بزنید. بنابراین در وکالت فروش می توانید بندی را تحت این عنوان اضافه کنید؛ که خریدار به فروشنده اختیار می دهد که فروشنده راساً و بدون حضور خریدار، سند را به نام او انتقال دهد (قید شود فقط به نام خریدار قابل انتقال است).