آشنایی با شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان

آیا از سازمان نظام مهندسی ساختمان ، پروانه اشتغال مهندسی اخذ نموده اید ؟ اگر جواب شما مثبت است ، مطالعه این مقاله به شما اکیدا توصیه می شود . دلیل اصلی اخذ محرومیت های انتظامی مهندسان ، ناآگاهی آنان نسبت به قوانین ، ضوابط و رویه های شورای انتظامی نظام مهندسی است . شما با مطالعه این مقاله با رویه های انتظامی و تخلفات معمول و نحوه درست دفاع در شورای انتظامی آشنا می شوید :

 

 

1- نحوه رسیدگی و بررسی عملکرد مهندسان ساختمان

معمولا مهندسین از سه زاویه مورد محاکمه قرار می گیرند :

الف – مسئولیت حقوقی و مدنی

ب – مسئولیت کیفری و جنایی

ج – مسئولیت انتظامی

موارد اول و دوم در محاکم قضایی رسیدگی می شود و  آسیب های جدی تری را به مهندس وارد می کنند .

بازخوانی پرونده واقعی که مهندس طراح معماری در سال 1390 محکوم به پرداخت سه میلیارد تومان خسارت شد !!!

مورد سوم در شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی مورد بررسی قرار می گیرد و معیشت و فعالیت حرفه ای مهندسان دچار اختلال می نماید . چرا که مهندس از اخذ کار در چارچوب صلاحیت پروانه اشتغال خود به مدت معین و حتی دائم ، محروم می شود . داشتن محرومیت انتظامی از موارد رد صلاحیت مهندسان جهت کاندیداتوری در انتخابات نظام مهندسی است .

لازم به ذکر است که علت اصلی این محرومیت ها مربوط به عدم آگاهی مهندسان از مسئولیت و همچنین عدم آگاهی از اختیاراتشان است . چرا که به کمک اختیاراتشان که بسیار وسیع است می توانند مسئولیت های خود را تحت پوشش قرار دهند . 

2- معرفی شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان

مطابق آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ( ماده 83 تا 91 ) ، هر یک از سازمان های نظام مهندسی استانها دارای یک شورای انتظامی هستند . شورای انتظامی مرجع رسیدگی به شکایات و دعاوی اشخاص حقیقی و حقوی در خصوص تخلفات حرفه ای ، انظباطی و انتظامی مهندسان عضو و یا دارای پروانه اشتغال مهندسی یا کاردانی می باشد .

به طور کلی هر شخصی که در خصوص خدمات مهندسی مهندسان شکایت انتظامی دارد می تواند از این روش ادعای خود را مطرح نماید . از طرفی اعضای هیات مدیره سازمان نظام مهندسی نیز امکان طرح شکایت از هرکدام از اعضا را خواهند داشت . 

ذکر این نکته ضروری است که ، مشتکی عنه ( مهندس ) امکان معرفی وکیل جهت شرکت در جلسه رسیدگی را دارد . 

3- چه کسانی امکان شکایت از مهندسان را دارند ؟

کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که مستقیم از خدمات مهندسی مهندس استفاده می کنند یا غیر مستقیم با خدمات مهندسی آنان مواجه هستند امکان طرح شکایت علیه مهندسان را دارند . 

 

4- تخلفاتی که مهندسان را دچار محکومیت انتظامی می کند 

مطابق ماده 91 قانون ، تخلفات حرفه ای مهندسان به شرح ذیل دسته بندی و مورد رسیدگی قرار می گیرد :
الف – عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان و یا هر اقدام متناقض با قوانین مربوطه ….. ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )
به طور مثال چنانچه مهندس محاسب سازه مطابق آیین نامه طراحی سازه را انجام نداده باشد . و یا مهندس مجری اقدامات پیشگیرانه در خصوص عدم رعایت ضوابط و مقررات فوق الذکر انجام نداده باشد . از طرفی مهندس ناظر در خصوص عدم رعایت ضوابط فوق اقدامات نظارتی خود را انجام نداده باشد .  

ب- مسامحه یا عدم توجه به امور حرفه ای به نحوی که موجب اضرار غیر و یا تضییع حقوق صاحبکار شود . ( مجازات انتظامی از درجه یک تا چهار )
به طور مثال چنانچه مهندس ناظر گزارش تخلف مالک را خارج از موعد ثبت کند و آن تخلف مالک نیازمند اصلاح و یا انجام اقدامات تقویتی تشخیص داده شود . در اینصورت مهندس ناظر به دلیل ثبت گزارش خارج از موعد مرتکب تخلف گردیده است .

البته طبق رویه های انتظامی مشاهده شده که مالک دچار ضرر بابت ثبت خارج موعد گزارش ناظر نشده است اما از سوی شورای انتظامی دچار پیگیرد قرار گرفته است .

به طور مثال شهرداری ها ( مراجع صدور پروانه ساختمانی ) در صورت مواجه شدن با تخلفات انتظامی مهندسان ( مثلا ثبت خارج از موعد گزارش مرحله ای ) مهندسان را به شورای انتظامی معرفی می نمایند . 
پ- مسامحه یا عدم توجه به امور حرفه ای به نحوی که موجب اضرار غیر و یا تضییع حقوق یا اموال عمومی شود . ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )
فرض کنید در صورت انجام عملیات نیلینگ ، به تاسیسات زیربنایی شهری خسارت وارد شود . از طرفی مهندس مجری و مهندس ناظر چنانچه ازقبل اقدامات پیشگیرانه ای را انجام نداده باشند . در اینصورت سازمان مربوطه که دچار خسارت شده است ، می تواند از مهندسان فوق طرح شکایت انتظامی نماید . 

ت- عدم اقدامات بازدارنده جهت جلوگیری از استفاده از مصالح و لوازم فاقد استاندارد و اجرای بی کیفیت کار در چهار چوب قراراداد و مقررات ملی ساختمان و ضوابط
( مجازات انتظامی از درجه یک تا سه )
ث- صدور گواهی های خلاف واقع ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )
به طور مثال چنانچه مهندس ناظر گزارشی خلاف واقع ثبت کند و این مورد به اثبات برسد ، مهندس ناظر مرتکب تخلف شده است . مثلا تخلفی را گزارش کند که در واقعیت اتفاق نیافتاده است . 
ج-تایید احجام غیر واقعی کار در صورت وضعیت ها یا مدارک مشابه ( مجازات انتظامی از درجه سه تا پنج )
به طور مثال ، مهندس مجری کارکرد غیر واقعی پیمانکار را تایید نموده باشد …
چ- امتناع از اظهار نظر کارشناسی پس از قبول انجام آن در مواردی که توسط مراجع ذیصلاح قانونی نظرخواهی شده باشد . ( مجازات انتظامی از درجه یک تا سه )
این مورد برای کارشناسان ماده 27 سازمان نظام مهندسی موضوعیت دارد . 

ح – تعلل در تنظیم و تسلیم گزارش هایی که به موجب ضوابط و مقررات با دستورات مراجع ذیصلاح قانونی موظف به تنظیم و تسلیم آن بوده است .
( مجازات انتظامی از درجه یک تا سه )
این مورد نیز برای کارشناسان ماده 27 سازمان نظام مهندسی موضوعیت دارد . ولیکن چنانچه مهندسان ناظر نسبت به ثبت در موعد گزارشات مرحله ای کوتاهی کنند ، مرتکب تخلف گردیده اند . به طور مثال چنانچه مهندس ناظر گزارش مرحله ای فونداسیون را با تاخیر ثبت نموده باشد و یا اصلا گزارش آن را ثبت ننموده باشد . 
خ – عدم توجه به مفاد اطلاعیه ها و اخطاریه ها ابلاغ شده از سوی مراجع ذیصلاح  ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )

د- جعل در اوراق و اسناد و مدارک حرفه ای به شرط اثبات در مراجع قضایی ( مجازات انتظامی از درجه سه تا پنج )
ذ- اشتغال در حرف مهندسی موضوع قانون خارج از صلاحیت یا ظرفیت تعیین شده در پروانه اشتغال ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )
هر مهندسی که پروانه اشتغال به کار دریافت می کند ، مطابق مبحث دوم مقررات ملی ساختمان حائز اخذ تعداد و متراژ مشخصی از کار می باشند . این محدودیت مطابق با پایه درج شده آن مهندس در پروانه اشتغال به کار وی تعیین می گردد . چنانچه مهندسان این محدودیت را را رعایت ننمایند دچار تخلف می گردند . 

ر- دریافت هرگونه وجهی خارج از ضوابط ( مجازات انتظامی از درجه دو تا پنج )
مهندسان ناظر و طراح ملزم به رعایت تعرفه مصوب خدمات مهندسی هستند . در برخی از مناطق کشور کار نظارت از سوی سازمان نظام مهندسی ارجاع می شود و مالک حق الزحمه نظارت را به حساب سازمان واریز می نماید . سپس مهندس ناظر مطابق با پیشرفت کار حق الزحمه خود را از سازمان اخذ می نماید .

در چنین شرایطی مهندس ناظر نباید ارتباط مالی با مالک ایجاد نماید در غیر اینصورت مرتکب تخلف گردیده است . 
از طرفی چنانچه مهندس مجری خارج از چارچوب قرارداد فی مابین وجهی از مالک اخذ نموده باشد مرتکب تخلف انتظامی می گردد . 
ز- سواستفاده از عضویت یا موقعیت های شغلی و اداری نظام مهندسی استان به نفع خود یا غیر ( مجازات انتظامی از درجه دو تا پنج )

ژ – عدم رعایت مقررات و ضوابط نظام مهندسی ( مجازات انتظامی از درجه یک تا سه )
به طور مثال در برخی از استان ها ، هیات مدیره ارجاع کار نظارت را صرفا از طریق سازمان مجاز اعلام می نماید . چنانچه مهندس ناظر بدون واسطه سازمان کار نظارت اخذ نماید ، مرتکب تخلف شده است . مهندسان بایستی آگاهی کافی نسبت به مصوبات نظام مهندسی را داشته باشند .

از طرفی ادارات کل راه و شهرسازی نیز بخشنامه هایی را صادر می کنند که مهندسان موظف به رعایت آنها هستند . 

س – عدم رسیدگی به تخلفات اعضای شورای انتظامی و هیات مدیره سازمان و یا عدم اجرای رای به دلایل ناموجه به مدت بیش از سه ماه
( مجازات انتظامی از درجه دو تا پنج )
ش- ارایه خدمات مهندسی توسط کارمندان شهرداری ها یا سازمان نظام مهندسی و سایر ارگانهای دولتی و غیر دولتی در صورتی که خود مسئولیت بررسی و تایید و کنترل آنها را عهده دار هستند . ( مجازات انتظامی از درجه یک تا پنج )

ص- تاسیس هرگونه موسسه ، دفتر یا محل کسب و پیشه برای انجام خدمات فنی بدون داشتن مدرک صلاحیت مربوط
( مجازات انتظامی از درجه دو تا پنج )
ض- استفاده از پروانه اشتغال در دوره محرومیت موقت ( مجازات انتظامی از درجه دو تا پنج )
ع- انجام هر عملی که به موجب آیین نامه های داخلی نظام مهندسی استان مربوط مخالف شئون حرفه ای بوده و موجب خدشه دار شدن حیثیت نظام مهندسی استان شود 
( مجازات انتظامی از درجه یک تا چهار )

5- شرح مجازاتهای انتظامی 

طبق ماده 90 قانون ، مجازات ها به شرح ذیل هستند :

مجازات درجه یک شامل اخطار کتبی با درج در پرونده می باشد . 

درجه دو مشمول توبیخ کتبی است که این مورد نیز ثبت می گردد  . 

مجازات درجه سه منع موقت از استفاده پروانه اشتغال مهندسی به مدت سه ماه تا یکسال است . 

مهندسان از یکسال تا سه سال محرومیت در درجه چهارم مواجه هستند و در درجه پنجم ، این مدت از سه سال تا پنج سال افزایش پیدا می کند . 

درجه ششم ، محرومیت دایم از عضویت نظام مهندسی استان ها و ابطال پروانه اشتغال است . 

6- بررسی عمومی تخلفات مهندسان بر اساس رویه های انتظامی :

مطابق پرونده های انتظامی که در سالیان اخیر رسیدگی شده اند ، مواردی را ثبت نموده ایم که عدم رعایت آنها مهندسان را دچار محرومیت انتظامی می نماید  :

1- مهندسان بایستی تغییرات آدرس و شماره تماس خود را سریعا به سازمان اعلام نمایند .
2- استفاده از قرارداد های همسان سازمان نظام مهندسی برای مهندسان الزامی است .

3- ارایه خدمات مهندسی خارج از استان ، بایستی کتبا با تایید استان مبدا و مقصد صورت بگیرد .

4- مهندسان نباید مهر نظام مهندسی خود را در اختیار دیگران قرار دهند .

5- اظهار نظر خارج از حیطه صلاحیت پروانه اشتغال مهندسی ممنوع است .  

6- مهندس مجری که با صاحبکار قرارداد امضا می کند و برگه تعهد اجرا ارایه می کند باید در کارگاه حضور دایم داشته باشد .

7- مهندس مجری نمی تواند به طور همزمان در دو کارگاه ساختمانی فعالیت کند . مگر آنکه کار اجرایی ساختمان اول به مرحله سفتکاری برسد سپس با معرفی یک نفر سرپرست کارگاه و با تایید سازمان ، نسبت به اخذ کار ساختمان دوم اقدام نماید . 

8- محرومیت انتظامی مهندسان حقیقی پشت پروانه شرکت حقوقی ، شرکت را نیز دچار محرومیت می نماید . 

9- انحلال شرکت حقوقی بایستی به اطلاع سازمان برسد تا خدمات مهندسی در دست اقدام آن شرکت که منحل شده به شرکت فعال دیگری محول شود .

10- چنانچه صاحبکار از مهندس طراح معماری درخواست ارایه نقشه ای خارج از ضوابط شهرسازی و دستور نقشه شهرداری دارد ، موضوع این درخواست صورتجلسه شود .

11- چنانچه صاحبکار اصرار طراحی سازه ساختمان به شکل فلزی یا بتنی است ( مثال : اصرار کند که ساختمان وی فلزی طراحی شود ) ، موضوع این درخواست صورتجلسه شود .

12- چنانچه صاحبکار از مهندس طراح سازه درخواست طراحی سازه ای سنگین تر از ضوابط آیین نامه را دارد ، موضوع حتما صورتجلسه گردد . در برخی پرونده ها مشاهده شده که صاحبکار قصد احداث طبقات مازاد بر پروانه ساختمانی را دارد .

از مهندس طراح سازه درخواست می نماید که سازه ساختمان برای تعداد طبقات بیشتر از حد مجاز محاسبه گردد . اما صاحبکار به هر دلیلی موفق به احداث طبقات مازاد نمی گردد در نتیجه از مهندس طراح سازه بابت طراحی سنگین سازه طرح شکایت نموده است . 

13- مهندس ناظر باید خود راسا نسبت به ثبت گزارشات مرحله ای اقدام نماید و از محول نمودن برگه گزارش مرحله ای به اشخاص دیگر خودداری کند .

14- ثبت همزمان گزارش مرحله ای مراحل اجرایی ساختمان برای مهندس ناظر تخلف انتظامی محسوب می شود . 

15- مهندس ناظر نباید مستقیما بابت تخلفات فنی ، دستور توقف عملیات ساختمانی را صادر کنند . 

16- مهندس ناظر نمی تواند خدمات مهندسی نظارت و اجرا به طور همزمان در پروژه ای را عهده دار شود . 

17- ثبت گزارش مرحله ای خلاف واقع و متناقض برای مهندس ناظر ممنوع است . 

18- چنانچه حین اجرای ساختمان ، کار از صلاحیت و ظرفیت پروانه اشتغال مهندسی شما خارج شد ، سریعا سازمان را مطلع کنید . 

7- نحوه درست دفاع در جلسه رسیدگی شورای انتظامی

معمولا مهندسان از طریق پیامک و یا نامه الکترونیکی یا فیزیکی نسبت به حضور در جلسه رسیدگی آگاه می شوند . توصیه می کنیم ابتدا آرامش خود را حفظ کنید . ذکر این نکته مهم است که روز رسیدگی باید اعتماد به نفس داشته باشید و قاطع اما با آرامش صحبت کنید تا بتوانید تاثیرگذار باشید .

شرح شکوائیه متشاکی به همراه منضمات پرونده را که معمولا به طور الکترونیکی در دسترس است را مطالعه کنید . سپس به نکات ذیل توجه کنید :

1- قبل جلسه لایحه دفاعیه تنظیم نکنید . چرا که معمولا متشاکی در جلسه رسیدگی اداعایی را مطرع می کند که در شکوائیه خود مطرح ننموده است . پس باید نسبت به کلیه موارد مطرح شده در جلسه رسیدگی اشراف پیدا کنید و سپس لایحه دفاعیه تنظیم کنید . 

2- معمولا 48 ساعت فرصت داده می شود تا مهندس ( مشتکی عنه ) لایحه دفاعیه خود را تحویل نماید . تلاش کنید 7 روز فرصت بگیرید تا با مراجعه به ما نسبت به تهیه لایحه دفاعیه ای قوی و حرفه ای اقدام کنید .  

3- چنانچه پایان جلسه رسیدگی اعلام شد که تبرئه شده اید حتما بپرسید که لازم است لایحه بدهید که معمولا عنوان می کنند ، لایحه بدهید . اگر گفتند نیاز به ثبت لایحه نیست ، حتما دو روز بعد پیگیری کنید . چون بعضا اتفاق افتاده که  علیرغم اینکه به مهندس اعلام شده تبرئه است اما دچار محرومیت انتظامی شده است !!!

4- اگر قرار شد کارشناس ماده 27 در خصوص پرونده نظریه کارشناسی بدهد ، متشاکی باید حق الزحمه کارشناس را پرداخت کند . بنابراین دو روز بعد ، از دبیرخانه شورای انتظامی موضوع پرداخت حق الزحمه کارشناس را پیگیری کنید تا مطمئن شوید حق الزحمه پرداخت شده است . 

5- شماره تماس کارشناس محترم را از دبیرخانه شورا اخذ کنید . محترمانه با وی تماس بگیرید و بپرسید که آیا لایحه را باید به ایشان تحویل بدهید یا به دبیرخانه شورا ؟ 

 

 

ما را در اینستاگرام دنبال کنید